Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Pirina Yağı Tebliği (Tebliğ No: 2017/26)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2023/23), 32157 sayılı ve 8 Nisan 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

İlgili tebliğ ile en önemli değişiklik zeytinyağı komisyonun ve verdiği kararların kaldırılmasıdır. Artık karar ağaçları kullanılarak karar verilecektir. Öncesinde Zeytinyağı Komisyonu iklim değişikliğine göre bazı sapma değerlerine karar vermekte idi.

Tebliğin 5. maddesinde yer alan ve karar ağaçlarına atıfta bulunan ifade bu nedenle genişletilmiş, “natürel sızma ve natürel birinci zeytinyağı ile ham ve rafine pirina yağındaki” iken “natürel sızma, natürel birinci, rafine ve riviera zeytinyağı ile ham pirina, rafine pirina ve pirina yağındaki” şeklinde değiştirilmiştir.

Tebliğ ile kaldırılan hükümleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

• Zeytinyağı komisyonu tanımı tebliğden kaldırılmıştır.(4.madde, 1.fıkra, ç bendi)
• Yurt içinde üretilen zeytinyağının klimatolojik ve agronomik koşullarına göre sterol kompozisyonu ile ultraviyole ışığında özgül soğurma kriterlerinde oluşabilecek değişiklikler Zeytinyağı Komisyonu tarafından belirlenir. Özel hükümler ithalatta uygulanmaz.(Madde 6)
• Ek-1 de yer alan Kalite Kriterleri tablosudan(Tablo 1) Halojene çözücüler satırı kaldırılmıştır.

İlgili tebliğde yapılan değişiklikler;

• Ek-1 Tablo 2: Saflık kriterleri, 1.Yağ Asitleri Kompozisyonunda; aşağıdaki değişikliklerin yapıldığı görülmektedir:

Palmitik asit(C16:0) için alt sınır 7,5 den 7 ye düşürülmüştür.

Lignoserik asit(C24:0) için, Rafine Zeytinyağında ki değer ≤0,2 den ≤0,03 e düşürülmüştür.

• Ek-3’te yer alan “2) Delta-7-Stigmastenol Karar Ağacı” başlıklı bölümünün; (b) bendi değiştirilmiş(b bendinde yer alan karar ağacının başlığına ham ve rafine pirina yağının yanı sıra pirina yağı eklenmiş) ve aynı bölüme c(Rafine ve riviera zeytinağına ilişkin karar ağacı) ve ç(ham zeytinyağına ilişkin karar ağacı) bentleri eklenmiştir.

Tebliğin Ek-2 sine daha önce Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Pirina Yağı Analiz Metotları Tebliğinin (Tebliğ No: 2014/53) Ek 11, 4. maddesinde yer alan Duyusal Kalite Kriterleri ve Etiketleme Amacıyla Kullanılabilecek Duyusal Özelliklerin tanımları eklenmiştir. Algı yoğunluğuna göre terimler bir tablo kullanılarak daha görülebilir kılınmıştır.

Etikette tat ve/veya kokuya ilişkin duyusal özellikler eskiden de olduğu gibi sadece natürel sızma ve natürel birinci zeytinyağı için kullanılabilecektir. İlgili ürünlerin etiketine duyusal özelliklere ilişkin bilgi ekleme koşulu eskidende olduğu gibi ürünlerin, Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Pirina Yağı Analiz Metotları Tebliği’nin  (Tebliğ No: 2014/53) duyusal özelliklere ilişkin Ek-11 inde yer alan metoda göre değerlendirilmiş olmasıdır.

Tebliğe eklenen geçici maddeye göre; Tavsiye edilen tüketim tarihi 31/12/2024 tarihine kadar olan rafine ve riviera zeytinyağlarından, Delta-7-Stigmastenol değeri %0,5 ile %0,8 aralığında olanlar, diğer tüm parametrelerin bu Tebliğde yer alan değerlere uygun olması koşulu ile raf ömrü boyunca piyasada kalmaya devam edebilir.

İlgili tebliğe aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. İlgili link: Resmi Gazete