Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği 13.02.2025 tarihinde yayımlanmıştır.

Gıdaların mikrobiyolojik kriterleri ile gıda işletmecilerinin uyması ve uygulaması gereken kuralları kapsayan yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce faaliyet göstermekte olan gıda işletmecileri, 7 nci maddenin beşinci fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen alternatif analiz metotlarına 1/7/2025’e kadar uymak zorundadır.

Gıda işletmecisi sorumlulukları:

• EK-1, EK-2 ve EK-3’te gıdalar için belirlenen mikrobiyolojik kriterlere uygunluğun sağlanmasından sorumludur.
• Perakende dâhil üretim, işleme ve dağıtımın her bir basamağındaki gıda işletmecisi;

Gıda ve ham maddenin temini, taşınması ve işlenmesi sırasında EK-2’de yer alan üretim hijyeni kriterlerine, dağıtım, depolama ve kullanımın öngörülen şartları da dikkate alınarak ürünün raf ömrü boyunca uygulanan ve EK-1’de yer alan gıda güvenilirliği kriterlerine uygunluğunu sağlamak için, Gıda Hijyeni Yönetmeliğinde belirlenen iyi hijyen uygulamaları ile birlikte tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları (HACCP) ilkelerine dayalı prosedürlerinin bir parçası olarak tedbirler alır.

• EK-1’de belirlenen gıda güvenilirliği kriterini sağlamayan gıda, piyasaya arz edilemez. Piyasaya arz edilen gıdada tespit yapıldı ise 5996 sayılı Kanunun 22 nci maddesi gereği piyasadan toplatılır ve gerekli durumlarda geri çağrılır.
• EK-2’de belirlenen üretim hijyeni kriteri; üretim basamaklarını doğrulamak amacıyla belirlenen kriter olup bu kriterin sağlanmadığı durumlarda, gıda işletmecisi ürün hijyenini geliştirmek için aynı ekte(Ek-2) yer alan tedbirleri alır.
• İyi hijyen uygulamalarına ve HACCP ilkelerine dayalı prosedürlerinin geçerli kılındığını veya doğrulandığını göstermek için EK-1 ve EK-2’de yer alan mikrobiyolojik kriterlere yönelik uygun analizlerin gerçekleştirilmesini ve bunların kayıtlarının tutulmasını sağlar.
• EK-1 ve EK-2’de belirlenmiş numune sayısından az olmamak şartıyla en uygun numune alma sıklığına karar verir. Gıda işletmecisi bu kararı; gıdanın tüketim talimatlarını da dikkate alarak, iyi hijyen uygulamalarına ve HACCP ilkelerine dayalı oluşturulan prosedürlerine göre verir.
• Numune alma sıklığı; gıda güvenilirliği tehlikeye girmeyecek şekilde, gıda işletmesinin büyüklüğü, özelliği ve yapısına göre belirlenebilir.
• Analiz sonuçlarındaki değişimleri değerlendirir. Uygun olmayan sonuçlara yönelik bir değişim gözlemlediğinde, mikrobiyolojik risklerin oluşmasını önlemek ve durumu düzeltmek amacıyla gecikmeksizin uygun önlemleri alır. Alınan bu uygun önlemleri ve önlemler sonrasında gerçekleşen uygunluğun kayıtlarını tutar.
• Bakanlık bu Yönetmelik hükümlerinin uygulamasına yönelik kılavuzlar hazırlayabilir, Gıda işletmecileri bu Yönetmelik hükümlerine ilişkin olarak Bakanlıkça hazırlanacak kılavuzlarda yer alan hükümlere de uymak zorundadır.

Eklerde yer alan analiz parametreleri için düzenlemeleri aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür.

• Bebek gıdaları hariç olmak üzere, Ek-1’de yer alan hijyen kriterleri Ek-2’ye taşınmıştır.
• Ülkemizden AB’ye ihraç edilen ürünlerde tespit edilen bazı kriterler parametre olarak ilgili ürünlere eklenmiştir.
• AB ile uyumlu olarak, kanatlı karkası için Campylobacter ile ilgili Ek-2’ye kriter eklenmiştir.
• AB ile uyumlu olarak nohut, mercimek, buğday vb. hububat bakliyat ürünleri için kriterler eklenmiştir.

Mikrobiyolojik Kriterler Hakkında AB Komisyon Tüzüğü dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanan Yönetmelikle, 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni yayımlanan yönetmeliğe aşağıda yer alan linkten ulaşabilirsiniz.

Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği